Dzieje kultu Matki Bożej Suserskiej
Suserz w gminie Szczawin Kościelny (w powiecie gostynińskim) pamięta czasy książąt mazowieckich, a utworzenie tu parafii rzymskokatolickiej datuje się na XIII wiek. Niestety, na kartach historii nie zachowała się data budowy pierwszego kościoła, zagadką dla współczesnych pozostaje również nazwisko artysty, który namalował obraz Matki Bożej Suserskiej1.
Kościół parafialny od samego początku miał stricte maryjny charakter. Zachowany do naszych czasów obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus znajduje się na wschodniej ścianie rotundy prezbiterialnej świątyni. Namalowany został na desce temperą2, nawiązuje do malarstwa włoskiego. W górnej części dostrzegamy dwóch aniołów podtrzymujących koronę. Druga korona – królewska – spoczywa na skroniach Maryi, a głowę Dzieciątka otacza świetlisty krąg (nimb). Metalową sukienkę, z warsztatu Łopieńskich, założono na obraz w XIX w. W drugiej połowie tego samego wieku powstał, namalowany przez Adriana Głębockiego, obraz św. Rocha. To nim zamyka się wizerunek Matki Bożej Suserskiej, który datowany w literaturze przedmiotu jest najprawdopodobniej na XVII w. Co prawda jego pierwsze cudowne ocalenie umieszczone zostało w czasach reformacji, wiek wcześniej…
W archiwum parafii Suserz zachowała się informacja, że jej dawni patroni – Lasoccy przekazali w 1545 r. kościół protestantom. Wtedy to miało dojść do zniszczenia ozdób, szat liturgicznych, ksiąg i obrazów. Ocalał tylko ten ukazujący postać Najświętszej Maryi Dziewicy z Dzieciątkiem Jezus. Drugi raz obraz ocalał w 1660 r. (koniec potopu szwedzkiego). Wówczas, z dużym prawdopodobieństwem za sprawą uderzenia pioruna, spłonął drewniany kościół. Od tego wydarzenia obraz stał się relikwią wnoszoną do kolejnych powstających świątyń. W 1810 r. parafia zyskała kościół murowany, istniejący do dziś, a słynący już z łask wizerunek umieszczony został ponad ołtarzem głównym.
Okrutny czas nastał na ziemi gostynińskiej w połowie XIX w. Wtedy to wybuchła epidemia cholery. Gdy dotarła do Żychlina (oddalonego od Suserza około 10 km), jego mieszkańcy modlili się do Matki Bożej Suserskiej o wstawiennictwo u Boga i ratunek. Za wysłuchanie ich próśb przyrzekli, że w pielgrzymce dziękczynnej będą przychodzić do kościoła przez 100 lat, zawsze 15 sierpnia.
Lata II wojny światowej nie tylko dla suserskiej parafii były bezlitosne. Kościół, podobnie jak wiele innych budowli religijnych, został zamieniony na magazyn, ale przetrwał razem z wizerunkiem Matki Najświętszej. Po 1945 r. pielgrzymka z Żychlina była kontynuowana, choć władze komunistyczne robiły wiele, by zniechęcić do tego wiernych. W 1952 r. mieszkańcy ślubowali nawet, że przez następne 100 lat będą nadal pielgrzymować, co zgodnie z danym słowem czynią.
Po raz pierwszy zamysł ukoronowania wizerunku Matki Bożej Suserskiej pojawił się podczas rozmowy proboszcza parafii ks. Jerzego Czarnoty, jednocześnie historyka sztuki i poety, z pierwszym biskupem łowickim Alojzym Orszulikiem. Od 2011 r. czynione są starania i przygotowywana jest dokumentacja, by akt papieskiej koronacji mógł się dokonać.
-------------------------------------------
1 Artykuł powstał na podstawie wydanej, dla upamiętnienia przygotowań do koronacji obrazu, książki pt. „Kult obrazu Matki Bożej Suserskiej”, autorstwa ks. kan. dr. Stanisława Banacha, ks. kan. Jerzego Czarnoty i Iwony Korgul-Wyszatyckiej. Książka w wersji elektronicznej dostępna jest na stronie internetowej www.parafia.suserz.pl .
2]Tempera – technika malarska, w której używa się farby emulsyjnej o spoiwie organicznym, zmieszanym z olejami i żywicami.
Autor: oprac. Elwira Kasprzak, Wprowadzenie: Elwira Kasprzak | Rubryka „Czy wiesz, że” pisma Samorządu Województwa Mazowieckiego pt. „Kronika Mazowiecka” http://www.mazovia.pl/wydawnictwa/kronika-mazowiecka/
