Siedlce
Siedlce leżą we wschodniej części województwa mazowieckiego niecałe 100 km od Warszawy na tradycyjnym, międzynarodowym szlaku biegnącym niemal przez całą Europę z Lizbony przez Paryż, Berlin do Moskwy. Wiodąca przez nie międzynarodowa linia kolejowa łączy wschód i zachód Europy.
Historia Siedlec sięga ponad 470 lat. Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1448 r. Teren, na którym leżą obecnie Siedlce, stanowił niegdyś najbardziej na północ wysuniętą część małopolskiej ziemi łukowskiej i wraz z nią wchodził w skład województwa sandomierskiego, a od 1474 r. do lubelskiego.
Nazwa odnosi się do staropolskiego zdrobnienia rzeczownika „siodło”, który oznaczał wieś, siedzibę. Do pierwszych właścicieli należał Daniel Gniewosz herbu Rawicz, który od nazwy miejscowości przyjąć nazwisko Siedlecki. To on w 1503 r. założył wieś Nova Siedlcza.
Wiek XIX to okres dynamicznego rozwoju miasta. Złożyło się na to funkcjonowanie miasta jako ośrodka administracyjnego. Drugim ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój Siedlec było położenie na skrzyżowaniu dróg. Znaczenie miasta wzrosło, dzięki przeprowadzeniu przez nie traktu bitego Warszawsko-Brzeskiego (1818-1820) i wybudowaniu linii kolejowych łączących Siedlce z Warszawą (1866), Brześciem (1867), Małkinią (1887) i Czeremchą (1906).
Obecnie od 1999 r. Siedlce są miastem na prawach powiatu w województwie mazowieckim.
W Siedlcach warto zobaczyć:
1. Pałac Ogińskich
08-110 Siedlce, ul. Konarskiego 2
Pałac wybudował Kazimierz Czartoryski przed 1730 r. Magnacka rezydencja została gruntownie przebudowana w stylu klasycystycznym w latach 1779–1781 przez Aleksandrę Ogińską. Dobudowano wówczas m.in. górną kondygnację w części frontowej (wraz z nową elewacją i kolumnowym portykiem) oraz dwa skrzydła poprzeczne. Autorem projektu był architekt Stanisław Zawadzki.
Pałac, spalony w 1944 r., został odbudowany w 1950 r., a następnie odrestaurowany w latach 2005–2006. Obecnie mieści się tu rektorat Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
2. Park miejski Aleksandria
08-110 Siedlce, ul. S. Konarskiego
Pierwsze założenie parkowe w stylu włoskim powstało w Siedlcach w 1. połowie XVIII w. Za czasów księżnej Aleksandry Ogińskiej zmieniono wygląd parku na sentymentalny wg projektu Franciszka Salezego Sarnowskiego.
W lipcu 1783 r., przed wizytą króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, na terenie Aleksandrii wzniesiono wiele obiektów małej architektury ogrodowej. Były to m.in. altany, oranżeria, ptaszarnia i teatr letni, a nawet tak egzotyczna budowla jak domek wybudowany na sztucznej skale, z wejściem do groty. Powstała wówczas również sieć stawów i kanałów, zasilanych przez rzeczkę Helenkę. Współcześnie park tylko w niewielkim stopniu przypomina okres swej świetności. Do czasów dawnej glorii nawiązuje staw z fontanną i murowaną arkadą oraz wiele ponad dwustuletnich drzew.
3. Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika
08-110 Siedlce, ul. Floriańska 3
Ten najstarszy murowany obiekt architektury sakralnej w Siedlcach został wybudowany w latach 1740–1749 dzięki fundacji Izabeli i Kazimierza Czartoryskich. W 1793 r. architekt Stanisław Zawadzki przebudował fasadę w stylu klasycystycznym, natomiast wnętrze świątyni w dużej mierze pozostało barokowe.
W prezbiterium znajdują się obrazy czterech ewangelistów z kolekcji Ossolińskich, natomiast w ołtarzach bocznych umieszczono obrazy Szymona Czechowicza. Interesujące są również: późnobarokowa ambona z końca XVIII w., portrety Izabeli z Flemingów Czartoryskiej oraz Augusta Aleksandra Czartoryskiego oraz chrzcielnica z monogramem Aleksandry Ogińskiej.
4. Kaplica św. Krzyża
08-110 Siedlce, ul. Starowiejska 13
Klasycystyczną kaplicę wybudowano w 1791 r. na polecenie Aleksandry Ogińskiej na miejscu dawnego kościoła, w pobliżu pierwszego siedleckiego cmentarza. Projekt przygotował malarz Zygmunt Vogel – była to jego pierwsza i jedyna realizacja architektoniczna. W wyniku pożaru w 1823 r. kaplica spłonęła, ale została odbudowana przez księcia Adama Czartoryskiego.
Na głównych drzwiach znajduje się oryginalna XVIII-wieczna kołatka w kształcie lwiej głowy, zaprojektowana przez księżną. Nad drzwiami bocznymi, prowadzącymi do krypty, gdzie spoczywają szczątki księżnej Aleksandry Ogińskiej, znajdują się jej inicjały.
Wewnątrz znajdują się: ołtarz z drewnianą mensą z XVIII w. i chór muzyczny, wsparty na kolumnach toskańskich. Organy powstały w pierwszej ćwierci XIX w. i zostały zakupione przez ks. Seweryna Pachtę z pośmiertnego funduszu Aleksandry Ogińskiej.
5. Budynek dawnego teatru
08-110 Siedlce, ul. Bpa I. Świrskiego 6
Parterowy gmach, pochodzący z lat 40. XIX w., został zaprojektowany przez architekta Antonia Corazziego. Budynek spłonął w 1944 r. i został odbudowany w 1959 r. Jest klasycystyczny, wzniesiony na planie prostokąta, z trzyosiową wysuniętą ryzalitowo częścią środkową, którą wieńczy trójkątny fronton. W przeszłości mieściła się tu filia dworskiego teatru hetmana Ogińskiego, później m.in. szkoła muzyczna, a obecnie jest to siedziba siedleckiego Urzędu Stanu Cywilnego.
6. Kamienica, ul. Floriańska 5
08-110 Siedlce, Floriańska 5
Budowla wzniesiona prawdopodobnie pod koniec XIX w. Interesująca architektonicznie fasada łączy w sobie elementy renesansu, baroku i klasycyzmu. Obecnie kamienica jest własnością parafii św. Stanisława.
7. Kościół katedralny Niepokalanego Poczęcia NMP
08-110 Siedlce, ul. Bpa I. Świrskiego
http://www.katedra.siedlce.pl/
Murowaną świątynię o niezwykle wertykalnej sylwetce wybudowano w latach 1906–1912 w stylu neogotyckim wg projektu architekta gubernialnego Zygmunta Zdańskiego. Kościół oparto na planie krzyża łacińskiego, z wydłużonym prezbiterium zamkniętym trójbocznie i dwoma wieżami na planie kwadratu. Podczas II wojny światowej katedra została poważnie uszkodzona, zniszczono m.in. wszystkie witraże. Powojenne prace remontowe trwały do 1953 r.; w tym czasie przebudowano wysokie na 75 m wieże, które utraciły pierwotną lekkość i ażurowość. Kolejna gruntowna renowacja miała miejsce w latach 1997–1998. Wymieniono wówczas posadzkę w prezbiterium i wykonano nowy witraż w centralnym oknie frontonu.
8. Ratusz miejski
08-110 Siedlce, ul. J. Piłsudskiego 1
Ratusz handlowy, charakterystyczny dla miast prywatnych, wzniesiono w latach 1763–1773 z fundacji rodziny Czartoryskich herbu Pogoń, ówczesnych właścicieli Siedlec. Autorem projektu był prawdopodobnie Jan Zygmunt Deybel. Budowla łączy w sobie dwa style, co jest wyraźnie widoczne zwłaszcza w sylwetce wieży – na dole rokokowej, a wyżej klasycystycznej. W 1768 r. na jej szczycie ustawiono figurę Atlasa zwanego przez siedlczan Jackiem.
9. Organy Joachima Wagnera
08-110 Siedlce, ul. Cmentarna 17
Pochodzące z 1745 r. organy Joachima Wagnera to światowej klasy zabytek, o wyjątkowej konstrukcji wykorzystującej wiatrownicę z podwójną transmisją powietrza, która dwukrotnie powiększa możliwości wykonawcze tego niewielkiego instrumentu. Odkryto go w 2003 r. na strychu kościoła w podsiedleckim Pruszynie i starannie odrestaurowano. Dziś znów cieszy uszy melomanów w trakcie otwartych koncertów muzyki organowej.
10. Zabytkowe domy kolejowe
08-110 Siedlce, ul. Składowa
Zespół drewnianych budynków mieszkalnych, wybudowanych w 2. połowie XIX w. dla pracowników wyższego szczebla, głównie Rosjan, sprowadzonych do Siedlec do obsługi kolei warszawsko-terespolskiej.
11. Muzeum Diecezjalne i jedyne dzieło El Greco w Polsce
08-110 Siedlce, ul. Bpa I. Świrskiego 56
25 6449865
http://www.muzeum.siedlce.pl/
Godziny otwarcia:
pn nieczynne
wt-sb 10-15
nd 12-16
Początki Muzeum Diecezjalnego sięgają 1918 r. W zbiorach placówki znajdują się szaty liturgiczne (w tym tzw. aparaty radziwiłłowskie), starodruki, galeria portretów i płócien o tematyce religijnej, cenne rzemiosło artystyczne z XVI-XX w., gotyckie rzeźby z terenów Podlasia oraz zabytki sztuki unickiej - ikony, świeczniki, modlitewniki, haftowana „płaszczanica”.
Najcenniejszym eksponatem jest obraz "Ekstaza św. Franciszka" pędzla El Greco (1541-1614), z pochodzenia Greka, jednego z głównych artystów hiszpańskiego dworu króla Filipa II. „Ekstaza Świętego Franciszka” jest jedynym dziełem El Greco w Polsce.
--------------------------------------------------------------------------------
W przygotowaniu ciekawe miejsca z okolic Siedlec
Materiał przygotowany dzięki uprzejmości Urzędu Miasta Siedlce
Więcej ciekawych miejsc i zabytków tego niezwykłego miasta można znaleźć na stronie www.siedlce.pl
